Prowadzący przedmiot:

 

	Paweł Rubinowicz, dr hab. inż. arch., prof. ZUT e-mail: pawel@rubinowicz.com.pl
	Olga Gazińska, dr inż. arch.  e-mail: olga.gazinska@zut.edu.pl

 

Odnowa zdegradowanych obszarów miejskich

na styku zróżnicowanych struktur urbanistyczno-krajobrazowych

 

 

Charakterystyka zadania projektowego

  

 

WPROWADZENIE

Celem przedmiotu jest poznawanie zasad budowy miast oraz procesów ich przekształceń. Słowo ‘przekształcenie’ ma znaczenie kluczowe. Projektowanie obiektów architektury, czy nawet określonych zespołów urbanistycznych polega na tworzeniu nowych rozwiązań funkcjonalnych i przestrzennych. W działaniach takich uwzględniamy kontekst, sąsiedztwo innych budynków lub ich zespołów, jednak koncentrujemy się głównie na tworzeniu nowych struktur i zagospodarowywaniu wyznaczonego terenu. Porównując takie działania z podjętą w naszym przedmiocie problematyką miejską łatwo zauważamy różnicę. W pracy zawodowej rzadko zdarza bowiem tak, że przychodzi do nas (architektów / urbanistów) inwestor chcący zbudować nowe miasto. Oczywiście można wskazać przykłady miast projektowanych na zamówienie, jednak jest to wyjątkową rzadkością. Z reguły mamy do czynienia z sytuacją, gdy miasto już jest, ma swoja historię i określone bieżące problemy i potrzeby. Stanowi żywy organizm, który musimy poznać. Możemy wpływać na jego rozwój, poprzez określone interwencje projektowe, zmierzające do przekształceń i odnowy.

 

PRZEDMIOT ZADANIA PROJEKTOWEGO

Wszystkie tematy dotyczą Szczecina, miasta z bogatą historyczną przeszłością i licznymi bieżącymi problemami. Ograniczamy działania do określonych fragmentów substancji urbanistycznej. Proponuję Państwu 6 obszarów / miejsc. Są on zlokalizowane na obrzeżach części śródmiejskiej. Każdy z nich ma indywidualna specyfikę. Jednak łączą je dwie podstawowe cechy. Po pierwsze, są to obszary zdegradowane pod względem funkcjonalno-przestrzennym. Znajdują się w centrum miasta, jednak są słabo dostępne (często nie uświadamiamy sobie ich istnienia), w małym stopniu wykorzystane (ekstensywna zabudowa) i nie generują przestrzeni urbanistycznej (brak spójnej funkcji i kompozycji). Po drugie, obszary te położone są na styku zróżnicowanych i niezależnych substancji urbanistycznych. Wokół nich odnajdujemy m.in.: przedwojenne zespoły mieszkalne (przełom XIX i XXw.), wielkopłytowe osiedla powojenne (lata 60.-70.), współczesną zabudowę usługową i mieszkalną (lata 90. i początku 21. wieku). Wymienione dwie cechy, tzn. degradacja przestrzeni i różnorodność substancji urbanistycznej, wpływają na to, że obszary te są trudne do „projektowego rozwiązana” i miasto nie radzi sobie z ich zagospodarowaniem.

 

Lokalizacja tematów projektowych na terenie Szczecina

 

 

 

CEL PROJEKTU

 

Celem projektu i Państwa zadaniem jest rozpoznanie potencjału, który wynikałby z odpowiedniego zagospodarowania wyznaczonych terenów projektowych oraz przedstawienie takiej koncepcji. Jak ukształtować przestrzeń? Jakie funkcje powinny być tam lokalizowane? Co należy wyburzyć a co  zachować? Jaką część zabudować, a jaką nie? W jaki 3sposób powiązać i zintegrować obszar z miastem? Odpowiedzi oczekuję od Państwa w waszych projektach. Wytyczne płynące z Miejscowego Planu Zagospodarowania oraz ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Rozwoju Przestrzennego  traktujemy jako istotny kontekst, ale nie jako jedyną podstawę działań. Ważna jest autorska wizja, która pokaże nowe możliwości wykorzystania wyznaczonych obszarów dla dobra miasta. Pod rozwagę pozostawiam dwa pojęcia funkcjonujące we współczesnej urbanistce: ideę miasta kompaktowego i model rozwoju zrównoważonego.

W bardziej precyzyjnym ujęciu celem ćwiczenia jest zaprojektowanie nowych układów zabudowy na określonym terenie z uwzględnieniem już istniejących struktur funkcjonalno-przestrzennych. Działania powinny być ukierunkowane na lepsze wykorzystanie zdegradowanych obszarów i ich integrację miastem. Powinny też być oparte na czytelnym pomyśle ideowym wynikającym z dobrego rozpoznania miejsca i roli tego miejsca w mieście. Nie definiujemy granic opracowania. Punktem wyjścia jest miejsce. Wielkość planu transformacji zależy od decyzji zespołów projektowych. Zadanie polega na umiejętnym powiązaniu nowych struktur urbanistycznych z istniejącą substancją urbanistyczną. Projekt przedstawiamy w skali nie większej niż 1:2000. Podstawą analiz i prezentacji koncepcji jest komputerowy model przestrzenny 3D.

 

METODA OPRACOWANIA PROJEKTU

 

Praca w zespołach projektowych.

Podobnie jak w innych przedmiotach urbanistycznych zakładamy pracę w zespołach projektowych – 3, 4 lub 5 osobowych (zależnie od tematu). Taki system organizacji umożliwi lepszą realizację złożonego zadania. Zajęcia opierają się na korektach indywidualnych – kontakt prowadzącego z kolejnymi zespołami studentów.

Komputerowy model przestrzenny

Przygotowanie cyfrowego modelu (3D) dla obszaru opracowania wraz z niezbędnym kontekstem miejskim (ukształtowanie terenu + zabudowa) jest kluczowym aspektem pracy nad projektem. Zakres tematów został ustalony tak, by umożliwić ogarnięcie analizowanej przestrzeni z uwzględnieniem trzeciego wymiaru. Praca nad wirtualnym modelem pozwoli na lepsze poznanie miejsca. Model będzie uniwersalną platformą do przedstawienia zarówno koncepcji projektowej jak też większości przeprowadzonych analiz urbanistycznych.

Część analityczna i projektowa.

Często w procesie tworzenia opracowań urbanistycznych przyjmuje się kolejność: najpierw analizy potem projekt. W naszej pracy zakładamy równoległe prowadzenie tych działań. Pozwoli to na lepsze ukierunkowanie analiz, tak by dotyczyły one również określonych decyzji projektowych. Jeśli (przykładowo) dążymy do zwiększenia intensywności zabudowy, ważne jest przeanalizowanie zarówno stanu obecnego (wykazujemy zbyt małą intensywność), jak też przeanalizowane stanu wynikającego z koncepcji projektowej (wykazujemy wzrost intensywności).

Forma podania i prezentacji projektu.

Podstawą oceny jest projekt (4 do 8 plansz 100x70), na którym powinniście Państwo pokazać najważniejsze materiały cząstkowe ilustrujące koncepcję. Po oddaniu projektu, w dodatkowym późniejszym terminie, spotykamy się wspólnie na otwartej prezentacji. Będziecie Państwo poproszeni o przedstawienie efektów pracy i obronę przyjętych założeń.

 

 

MATERIAŁY WYJŚCIOWE

 

Na stronie zamieszczone są jedynie wstępne materiały do ćwiczeń. Komplet materiałów wyjściowych uzyskacie Państwo po ostatecznym wyborze tematu. Zakres tych materiałów jest przygotowany odrębnie dla każdego z 6 tematów i obejmuje on m.in.: cyfrowe mapy sytuacyjno-wysokościowe (1:500) dla całego terenu opracowania wraz z kontekstem; mapy satelitarne (w różnych skalach); zdjęcia lotnicze analizowanego obszaru; mapy wektorowe 2D (obrysy budynków i ulic); mapy urbanistyczne (1:10000) i inne. Materiały cyfrowe są wzajemnie skalibrowane, co umożliwia ich proste łączenie. Zasób materiałów wyjściowych umożliwi przygotowanie modelu przestrzenneg, analizę określonego fragmentu miasta oraz przygotowanie autorskiej koncepcji.

 

 

 

Materiały do pobrania

 

	TEMAT 1: OŚ WIELKOPOLSKA-GONTYNY	Pobierz
	TEMAT 2: NIECKA NIEBUSZEWSKA	Pobierz
	TEMAT 3: TERENY STOCZNIOWE	Pobierz
	TEMAT 4: NOWE MIASTO / PÓŁNOC	Pobierz
	TEMAT 5: NOWE MIASTO / POŁUDNIE	Pobierz
	TEMAT 6: TURZYN-ŚWIERCZEWO	Pobierz
	MAPA SATELITARNA SZCZECINA 1:10000	Pobierz
	Projekt rewitalizacji Dworca Szczecin Główny wraz z terenami przyległymi Koncepcja: Ingeno Consalt BPK Sp. Z o.o., listopad 2006	Pobierz
	Projekt wieżowca Hanza Tower przy ulicy Wyzwolenia Koncepcja: Laguarda Low Architects LLC, Dallas USA, lipiec 2007	Pobierz