PRZEDMIOTY – PLANOWANIE PRZESTRZENNE I REGIONALNE SEM. II (S2)

 

dr inż. arch. Helena Freino

tel. 091 449-56-37

e-mail: freino@poczta.onet.pl

pokój 317

freino

 

 

 

Nowa polityka UE oparta na zasadzie zintegrowanego podejścia terytorialnego (integrated territorial approach), bazująca na wykorzystaniu wewnętrznych (endogenicznych) potencjałów poszczególnych obszarów w polityce regionalnej znalazła odzwierciedlenie w nowych dokumentach rządowych Polski: Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie oraz Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (http://www.mir.gov.pl/rozwoj_regionalny/polityka_przestrzenna/kpzk/strony/koncepcja_przestrzennego_zagospodarowania_kraju.aspx). Założeniem obydwu dokumentów jest, że podobny zestaw działań o charakterze zintegrowanym powinien być kierowany do obszarów charakteryzujących się wspólnymi cechami geograficznymi (społeczno-gospodarczymi i przestrzennymi) nazwanych obszarami funkcjonalnymi.

Zbiór obszarów funkcjonalnych jest zbiorem otwartym – liczba i zasięg geograficzny takich obszarów zależy od celu, jakiemu delimitacja ma służyć. Dla realizacji celów KPZK 2030 wyznaczono obszary funkcjonalne, które będą delimitowane na różnych poziomach zarządzania (krajowym, regionalnym, funkcjonalnym). Można je podzielić na cztery podstawowe typy:

  1. określone w odniesieniu do całego systemu osadniczego, wyznaczone na podstawie stopnia urbanizacji, obejmujące obszary miejskie – rdzenie i ich strefy funkcjonalne – i obszary funkcjonalne wiejskie;
  2. wyznaczone na podstawie typu potencjału rozwojowego ze względu na występowanie szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej i warunków dla polityki rozwoju w skali makroregionalnej;
  3. wyznaczone ze względu na możliwość wystąpienia konfliktów przestrzennych związanych ze sposobem wykorzystania ich potencjału przyrodniczego i kulturowego;
  4. wymagające restrukturyzacji i rozwoju nowych funkcji przy użyciu instrumentów właściwych polityce regionalnej. Na tych obszarach dochodzi do kumulacji problemów o charakterze społeczno-gospodarczym, co staje się barierą dla osiągania spójności przestrzennej kraju.

Obszary przygraniczne uznane zostały w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 za kategorię należącą do jednego z czterech podstawowych typów obszarów funkcjonalnych - wymagające restrukturyzacji i rozwoju nowych funkcji przy użyciu instrumentów właściwych polityce regionalnej. Dla obszarów tych KPZK 2030 ustaliła opracowanie strategii i planów rozwoju dla obszarów położonych po obu stronach granicy (wystąpienie do strony zagranicznej o opracowanie wspólnych strategii rozwoju obszarów przygranicznych z elementami planowania przestrzennego).

Miejskie obszary funkcjonalne - ośrodki wojewódzkie uznane za metropolie krajowe zgodnie z ustaleniami KPZK 2030 wymagają opracowania strategii i planu zagospodarowania obszaru metropolitalnego.

Za przyjętą przez rząd (grudzień 2011 r.) Koncepcją Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (z późn. zm.) wprowadzono odpowiednie definicje, Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

6a) „obszarze funkcjonalnym” – należy przez to rozumieć obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych, stanowiący zwarty układ przestrzenny składający się z funkcjonalnie powiązanych terenów, charakteryzujących się wspólnymi uwarunkowaniami i przewidywanymi jednolitymi celami rozwoju;

6b) „miejskim obszarze funkcjonalnym ośrodka wojewódzkiego” – należy przez to rozumieć typ obszaru funkcjonalnego obejmującego miasto będące siedzibą władz samorządu województwa lub wojewody oraz jego bezpośrednie otoczenie powiązane z nim funkcjonalnie.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zawiera cały Rozdział 4a Obszary funkcjonalne.

Art. 49a. Do obszarów funkcjonalnych należą:

1) obszary funkcjonalne o znaczeniu ponadregionalnym – jako obszary funkcjonalne o istotnym znaczeniu dla polityki przestrzennej kraju;

2) obszary funkcjonalne o znaczeniu regionalnym – jako obszary funkcjonalne o istotnym znaczeniu dla polityki przestrzennej województwa;

3) obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym – jako obszary funkcjonalne o istotnym znaczeniu dla polityki przestrzennej gminy.

Art. 49b. Do typów obszarów funkcjonalnych o znaczeniu ponadregionalnym należą:

1) miejski obszar funkcjonalny ośrodka wojewódzkiego;

2) wiejski obszar funkcjonalny;

3) obszar funkcjonalny szczególnego zjawiska w skali makroregionalnej, w tym:

a) górski,

b) Żuławy;

4) przygraniczny obszar funkcjonalny.

Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w planie zagospodarowania przestrzennego województwa dla miejskiego obszaru funkcjonalnego ośrodka wojewódzkiego uchwala się plan zagospodarowania przestrzennego miejskiego obszaru funkcjonalnego ośrodka wojewódzkiego jako część planu zagospodarowania przestrzennego województwa. Plan zagospodarowania przestrzennego miejskiego obszaru funkcjonalnego ośrodka wojewódzkiego może obejmować również obszary leżące poza granicami miejskiego obszaru funkcjonalnego ośrodka wojewódzkiego.

Ponadto, zgodnie z ustawą z dnia 9 października 2015 r. o związkach metropolitalnych (za obszar metropolitalny w rozumieniu ustawy uznaje się spójną pod względem przestrzennym strefę oddziaływania miasta będącego siedzibą wojewody lub sejmiku województwa, charakteryzującą się istnieniem silnych powiązań funkcjonalnych oraz zaawansowaniem procesów urbanizacyjnych, zamieszkałą przez co najmniej 500 tys. mieszkańców) w drodze rozporządzenia Rady Ministrów na obszarach metropolitalnych mogą powstawać związki metropolitalne. Wydając rozporządzenie ws. związku metropolitalnego Rada Ministrów uwzględnia:

1) koncepcję przestrzennego zagospodarowania kraju oraz plan zagospodarowania przestrzennego województwa;

2) powiązania funkcjonalne oraz zaawansowanie procesów urbanizacyjnych;

3) jednorodność układu osadniczego i przestrzennego, uwzględniającego więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe.

Za ustawą o związkach metropolitalnych w ustawie z dnia 23 marca o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wprowadzono nowy typ dokumentu planistycznego - "studium metropolitalne", które jest "ramowym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego związku metropolitalnego" sporządzanym przez związek metropolitalny dla całego obszaru metropolitalnego, z uwzględnieniem ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego województwa.

Tematem ćwiczenia semestralnego jest koncepcja rozwoju przestrzennego wybranego obszaru funkcjonalnego województwa zachodniopomorskiego w układzie transgranicznym. Zakres i program ćwiczenia oraz materiały wejściowe są zamieszczone poniżej, w materiałach do pobrania. Zadanie będzie realizowane w zespołach czteroosobowych. Wyniki analiz będą prezentowane podczas seminarium w połowie semestru, a efekt końcowy zastanie przedstawiony w formie otwartej prezentacji połączonej z dyskusją.

 

 

 

MATERIAŁY DO POBRANIA:

 

Pobierz katalogi RAR:

 

1.    CETC (71MB)

 

2.    Dokumenty planistyczne_D (115MB)

 

3.    Dokumenty planistyczne_Pl (456MB)

 

4.    Mapy (302MB)

 

5.    Euroregion Pomerania i SOM (33MB)

 

6.    Materiały tekstowe (1MB)